dr hab. Robert Gwiazda, prof. IOP PAN Instytut Ochrony Przyrody PAN

Al. Mickiewicza 33 31-120 Kraków

SPRAWOZDANIE 

Analiza składu pokarmu kormoranów odstrzelonych w okresie X 2010-II 2011 w oparciu o zezwolenie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Krakowie

na wniosek Polskiego Związku Wędkarskiego w Nowym Sączu 

W dniu 4.03.2011 r. do Instytutu Ochrony Przyrody PAN dostarczono do analizy 17 żołądków kormoranów pobranych od odstrzelonych ptaków. Według zamieszczonych informacji większość ptaków (12 os.) odstrzelono na rzece Dunajec (Harklowa, Tylmanowa, Łopuszna i Sromowce Wyżne), a 5 os. na Zbiorniku Czorsztyńskim. Znalezione w żołądkach niestrawione ryby były mierzone, a w strawionych resztkach wyszukiwano elementów diagnostycznych takich jak zęby gardłowe, płytki żarnowe, otolity, kości szczękowe i żuchwowe mogących posłużyć identyfikacji gatunkowej ryb. Długość całkowitą ryb określano na podstawie wzorów regresji w oparciu o pomiary elementów diagnostycznych. Wyniki zaprezentowano dla całego zebranego materiału oraz w dwóch grupach: 1) rzeka, 2) zbiornik. W żołądkach odstrzelonych kormoranów stwierdzono 6 gatunków ryb, przy największej liczebności płoci Rutilus rutilus i klenia Leuciscus cephalus (Tabela 1). Sześć żołądków okazało się pustych.

W żołądkach kormoranów z rzeki Dunajec stwierdzono obecność 13 ryb z 5 gatunków. Były to kleń (4 os.), pstrąg potokowy Salmo trutta m. fario (4 os.), płoć (3 os.), brzanka Barbus meridionalis petenyi (1 os.) i świnka Chondrostoma nasus (1 os.). Zakres długości całkowitej zjedzonych ryb wynosił od 15 do 37 cm. Największymi zjedzonymi rybami były świnka o długości całkowitej 37 cm oraz klenie, których długość całkowita wynosiła 34,5 cm i 34 cm. W żołądkach kormoranów odstrzelonych na Zbiorniku Czorsztyńskim stwierdzono obecność 6 ryb z 3 gatunków. Były to okoń Perca fluviatilis (4 os.), płoć (2 os.) i kleń (1 os.). Zakres długości całkowitej zjedzonych ryb wynosił od 6 do 27 cm. Największymi zjedzonymi rybami był kleń o długości całkowitej 27 cm oraz płoć o długości całkowitej 21,5 cm.

Uwzględniając udział poszczególnych gatunków w żołądkach ptaków stwierdzono, że w pokarmie kormoranów odstrzelonych na Dunajcu przeważał ilościowo kleń, pstrąg potokowy (po 31%) i płoć (27%). Udział brzanki i świnki był niewielki. W pokarmie kormoranów odstrzelonych na Zbiorniku Czorsztyńskim przeważał ilościowo okoń. Obecność okonia stwierdzono tylko w pokarmie kormoranów odstrzelonych na Zbiorniku Czorsztyńskim. Natomiast obecność pstrąga potokowego, brzanki i świnki stwierdzono wyłącznie w pokarmie kormoranów odstrzelonych na Dunajcu. Jest to zrozumiałe ponieważ są to gatunki reofilne. W analizowanych żołądkach nie stwierdzono obecności lipienia Thymallus thymallus. Z punku widzenia interesów użytkownika rybackiego (PZW Nowy Sącz) konfliktogenne może być żerowanie kormoranów na pstrągu potokowym. Określenie wielkości presji na ten gatunek wymaga jednak specjalistycznych badań. 

Tabela 1. Skład gatunkowy ryb wraz z liczbą stwierdzonych osobników i miejscem w oparciu o analizy żołądków kormoranów pozyskanych na rzece Dunajec i na Zbiorniku Czorsztyńskim w okresie X 2010-II 2011. 

 Opracował: Robert Gwiazda